Η Ιρλανδία δεν είναι μοντέλο για την Ελλάδα

Η Ιρλανδία δεν είναι μοντέλο για την Ελλάδα
Ireland is no model for Greece

Ireland is not only not a model for Greece and other European countries;
it shouldn’t even be a model for itself

Michael Taft

Michael Taft

Παρασκευή 10.07.2015 10.53 BST
Τελευταία τροποποίηση: Παρασκευή 10.07.2015 12.09 BST

http://www.theguardian.com/world/economics-blog/2015/jul/10/ireland-no-model-greece-troika-austerity

Συναινώντας στο πρότυπο λιτότητας της τρόικα ο Κελτικός Τίγρης υπέκυψε σε μακροπρόθεσμη ζημιά στην οικονομία και επαναλαμβανόμενα λάθη. Αθήνα λάβε γνώση. 

Shoppers pass the Bank of Ireland in Dublin. Καταναλωτές περνούν απο την Τράπεζα της Ιρλανδίας στο Δουβλίνο
Photograph: Peter Muhly/AFP/Getty Images

Σε όλη την Ευρώπη, η Ιρλανδία προβάλλεται ως παράδειγμα για την Ελλάδα: αναλάβαμε τον πόνο, εμπλεκόμενοι με την τρόικα και εργαστήκαμε για το δρόμο μας εξόδου από την κρίση για να γίνομε η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία ... και κάπως έτσι πάει η ιστορία.

Αυτός ο μύθος, ωστόσο, βασίζεται κατά πολύ σε παρεξήγηση και περισσότερο σε ότι δεν αναφέρεται. Είναι αλήθεια ότι η σχέση της Ιρλανδίας με την τρόικα δεν ήταν αμφιλεγόμενη - για καλούς λόγους. Όταν η τρόικα ήρθε στην Ιρλανδία, δεν είχε να επιβάλει κάποιο πρόγραμμα, να επιδώσει διατάγματα ή να επιβάλει διατάξεις. Η κυβέρνηση είχε ήδη αναλάβει ένα πρόγραμμα όπως της τρόικας για περισσότερο από δύο χρόνια πριν τα τρία θεσμικά όργανα - ΕΕ, ΔΝΤ και ΕΚΤ – να φθάσουν το Δεκέμβριο του 2010.

Η Ιρλανδία ξεκίνησε το πρόγραμμα λιτότητας το 2008 και το επιτάχυνε με τέσσερις προϋπολογισμούς σε δύο χρόνια. Το φθινόπωρο του 2010, η κυβέρνηση πρότεινε τέσσερα επιπλέον χρόνια αυστηρής λιτότητας σε ένα εθνικό σχέδιο ανάκαμψης. Όταν η τρόικα έφτασαν απλώς το επισφράγισαν

Έτσι, αν η Ιρλανδία ακολουθούσε το σχέδιο της τρόικας πριν φτάσει η τρόικα, γιατί εξακολουθεί να χρειάζεται διάσωση; Ακριβώς επειδή ακολούθησε την ορθόδοξη συνταγή της τρόικας - αποπληθωριστικές δημοσιονομικές πολιτικές σε συνδυασμό με τις τραπεζικές πολιτικές που κοινωνικοποιούν το ιδιωτικό χρέος. Η τρόικα ήρθε για να χρηματοδοτήσει το ήδη υπάρχον πρόγραμμα λιτότητας στο οποίο οι διεθνείς δανειστές είχαν χάσει την τους: έγιναν δανειστές λιτότητας έσχατης ανάγκης.

Εισήχθησαν πάνω από 30 δις € (21 δισ. £) μέτρων λιτότητας - περικοπές των δημοσίων δαπανών και αυξήσεις φόρων (κυρίως το πρώτο), πάνω από 15% του ΑΕΠ. Αλλά για κάθε € 3 μέτρων λιτότητας, το έλλειμμα μειώθηκε μόνο κατά € 1. Τα δύο τρίτα της λιτότητας πήγε να καταστρέψει ιρλανδική κοινωνική και οικονομική ζωή, με την ανεργία, τη φτώχεια, τις ρευστοποιήσεις, τις αυτοκτονίες ...

Περισσότερο από το 30% του ιρλανδικού λαού ζει σε στέρηση, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της δικής τους κυβέρνησης, που δεν είναι πολύ κάτω από το 37% της Ελλάδας. Πάνω από το 40% των παιδιών υποφέρουν από εμπειρίες στέρησης. Ένας στους 10 ανθρώπους είναι σε κίνδυνο φτώχειας για τρόφιμα - την πείνα.

Η πτωτική τάση της ανεργίας θα έπρεπε κανονικά να είναι ένα σήμα ότι πράγματα πάνε καλά. Αλλά αυτό στην Ιρλανδία υποκρύπτει μια άλλη κοινωνική μαύρη κηλίδα: την μετανάστευση. Για κάθε άτομο που ανέλαβε θέση εργασίας κατά τα τελευταία τρία χρόνια, δύο άτομα σε ηλικία εργασίας μετανάστευσαν. Ένας στους επτά νέους έχει εγκαταλείψει τη χώρα

.

The Anglo Irish Bank cost Ireland 20% of its GDP when it collapsed.
Η Anglo Irish Bank κόστισε στην Ιρλανδία το 20% του ΑΕΠ της, όταν κατέρρευσε.
Photograph: Peter Muhly/AFP/Getty Images 
 

Τι γίνεται με την ανάπτυξη; Οι Ιρλανδικοί ρυθμοί ανάπτυξης των πρωτοσέλιδων είναι ιδιαίτερα ύποπτοι λόγω του αντίκτυπου των ξένων πολυεθνικών. Το Φορολογικό Γνωμοδοτικό Συμβουλίο της Ιρλανδίας εκτίμησε πρόσφατα ότι η μισή από την ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ της Ιρλανδίας το 2014 ήταν μια στατιστική φαντασίας, ενώ η Κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας είπε ότι ένα σημαντικό μέρος της αύξησης οφείλεται στο κέντρο μας για χρηματοοικονομικές υπηρεσίες χαμηλής φορολογίας, το οποίο μόλις και μετά βίας αγγίζει την εγχώρια οικονομία.

Εναλλακτικές μετρήσεις της ιρλανδικής οικονομίας - οι οποία επιδιώκουν την άρση των επιπτώσεων της λογιστική πρακτικής των ξένων πολυεθνικών (δηλαδή, επιθετική φοροαποφυγή) - δείχνουν την ύφεση να είναι πολύ βαθύτερη και την ανάκαμψη πιο συγκρατημένη. Δείχνει επίσης ότι η Ιρλανδία έχει μια σημαντική κρίση χρέους: το δημόσιο χρέος, εξ αιτίας σε μεγάλο βαθμό της συντριβής της ιδιοκτησίας και της κερδοσκοπίας, είναι στο 125% του ΑΕΠ.

Υπάρχει ένα άλλο τέχνασμα κρυμμένο στους αριθμούς της Ιρλανδίας. Μόνη από όλες τις χώρες της ΕΕ, η Ιρλανδία είναι ο δικαιούχος μιας αρκετά μυστικής, αλλά πολύ πραγματικής, πολιτικής νομισματικής χρηματοδότησης. Ενώ είναι δυνητικά παράνομο και φυσικά σε αντίθεση με την ΕΚΤ και την πολιτική της ΕΕ, η Ιρλανδία ξεπληρώνει στην πραγματικότητα ένα ουσιαστικό μέρος του χρέους της στον εαυτό της: Η Κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας ανέλαβε το χρέος της περιβόητης Anglo Irish Bank, της οποίας οι κερδοσκοπικές υπερβολές κόστισαν στην ιρλανδική οικονομία σχεδόν το 20% του ΑΕΠ, όταν κατέστη αφερέγγυα.

Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση πληρώνει τους τόκους της Κεντρικής Τράπεζας για το χρέος, το οποίο στη συνέχεια επιστρέφει στην κυβέρνηση με τη μορφή πλεονάζοντος εισοδήματος. Εάν η Ελλάδα θα μπορούσε να πάρει αυτή τη συμφωνία, το κόστος του χρέους θα έπεφτε κατακόρυφα. Αυτή δεν είναι η μόνη αντίθεση. Σύμφωνα με το σχέδιο διάσωσης, η ιρλανδική κυβέρνηση ήταν ελεύθερη να εισάγει όποια μέτρα δαπανών ή φορολογίας επέλεγε ώστε να επιφέρει την προβλεπόμενη μείωση του ελλείμματος.

Η Ελλάδα δεν έχει τέτοια ελευθερία ή αυτονομία. Για να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Ιρλανδίας, θα πρέπει και στη Ελλάδα να δοθεί νομισματική χρηματοδότηση για ένα μεγάλο μέρος του χρέους της, καθώς και δημοσιονομική αυτονομία.

Πολλοί στην Ιρλανδία υπερήφανα διακηρύσσουν ότι δεν είναι η Ελλάδα. Αυτό είναι αλήθεια. Η Ιρλανδία είναι η Ιρλανδία - μαθαίνοντας λίγα από την κερδοσκοπική έκρηξη και πτώση, κάνοντας ελάχιστα για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων της σε παραγωγικούς τομείς, αγνοώντας τις βαθιές κοινωνικές δαπάνες που επέβαλε στον εαυτό της. Η Ιρλανδία όχι μόνο δεν είναι ένα μοντέλο για την Ελλάδα και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες: Δεν θα έπρεπε καν να είναι ένα μοντέλο για την ίδια.

Ο Michael Taft είναι ερευνητής στο “Unite the union” (Σημ.Μετ. μεγάλο βρετανικό συνδικάτο). Γράφει στο blog http://notesonthefront.typepad.com/ και έγραψε αυτό το άρθρο για λογαριασμό της Ελληνικής Επιτροπής Αλληλεγγύης στην Ιρλανδία. Μπορείτε να τον ακολουθήσουν στο Twitter στο @notesonthefront

Ireland is not only not a model for Greece and other European countries; it shouldn’t even be a model for itself

Η Ιρλανδία όχι μόνο δεν είναι ένα μοντέλο για την Ελλάδα και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες: Δεν θα έπρεπε καν να είναι ένα μοντέλο για την ίδια.

Michael Taft

μετάφραση: Δ. Καμπυλαυκάς